Το βιβλίο περιγράφει τις θεωρίες, τις φιλοσοφικές απαρχές και τις μεθόδους, καθώς και τη θεραπευτική πρακτική της συστημικής οικογενειακής θεραπείας ψυχώσεων σε ανθρώπους που έχουν λάβει τις διαγνώσεις σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη) και ψυχοσυναισθηματική ψύχωση. Στόχος του είναι να δημιουργήσει μια κατανόηση των ψυχώσεων από κοινωνική προοπτική, με τρόπο χρήσιμο για τη θεραπεία.
Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται θεωρίες, οι οποίες κάνουν πιο κατανοητή τη σύνδεση μεταξύ οικογενειακής αλληλεπίδρασης, ψυχωσικού βιώματος και ψυχωσικής συμπεριφοράς. Οι διάφορες μορφές ψυχώσεων περιγράφονται στο επίπεδο της συμπεριφοράς και του βιώματος με βάση ένα μοντέλο θεωρίας της επικοινωνίας. Οι μέθοδοι θεραπείας που προκύπτουν από αυτό το μοντέλο παρουσιάζονται αναλυτικά με πολυάριθμα παραδείγματα θεραπευτικών συνεδριών. Μ’ αυτόν τον τρόπο το βιβλίο παρουσιάζει συστηματικά τους συγκεκριμένους τρόπους παρέμβασης της συστημικής οικογενειακής θεραπείας σε περιπτώσεις ψυχώσεων και προσφέρει στον αναγνώστη μια συνολική εικόνα για τις δυνατότητες θεραπείας τής θεωρούμενης σκληρότερης κλινικής εικόνας που δεν επιδέχεται θεραπεία: των ψυχώσεων.
– Εισαγωγή της Άννας Εμμανουηλίδου
– Πρόλογος του Άρνολντ Ρέτζερ
– Σύγχρονες απόψεις για τις ψυχώσεις και τη θεραπεία τους
– Βασικές αρχές της συστημικής οικογενειακής θεραπείας
– Ένα συστημικό μοντέλο για την ψύχωση
– Συστημική θεραπεία των ψυχώσεων
– Αξιολόγηση και συμπεράσματα για την πράξη
– Βιβλιογραφία
Όσοι πιστεύουν ότι το ηλεκτροσόκ ανήκει στην γκρίζα προϊστορία της ψυχιατρικής κάνουν λάθος. Παγκοσμίως, ο αριθμός των αιτήσεων για την αγορά μηχανημάτων ηλεκτροσόκ αυξάνεται. Σύμφωνα με μία εκτίμηση του 2013 από τους λάτρεις του ηλεκτροσόκ, περίπου 2-3 εκατομμύρια άνθρωποι δέχονται ετησίως ηλεκτροσόκ.
Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε είναι μια επιστημολογική μετακίνηση προς το δικαίωμα για μια δημιουργική βίωση της ψυχωσικής εμπειρίας. Αυτή η ακινησία προδιαγράφει την αποτυχία κάθε μεταρρυθμιστικής πρόθεσης στο χώρο της ψυχιατρικής. Αυτή είναι η πυρηνική θέση αυτού του βιβλίου, που υπονοεί την ανάγκη ενός εναλλακτικού παραδείγματος συνάντησης με τον ψυχικό πόνο.
Η συγγραφέας σκιαγραφεί την πορεία από την κριτική του ψυχιατρικού ασύλου στη μετακίνηση προς την πρακτική της κοινωνικής ψυχιατρικής, η οποία δεν αμφισβητεί στην πράξη το παραδοσιακό ψυχιατρικό αυτονόητο της ψυχικής νόσου, κι από κει προς την έμπρακτη διαμόρφωση μιας άλλης οπτικής, όπως αυτή έγινε πράξη στο πλαίσιο της δράσης του Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα στο Χώρο της Ψυχικής Υγείας, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος και στο οποίο δραστηριοποιείται έως και σήμερα. Η νέα οπτική της κοινωνικής χειραφέτησης, τόσο των ψυχιατρικών εγκλείστων όσο και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και ολόκληρης της κοινωνίας, περνάει μέσα από τη συστηματική προσπάθεια των 35 χρόνων της επιστημονικής και επαγγελματικής της πορείας να δοθεί νόημα στην κοινωνική διαπραγμάτευση με την τρέλα. Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αποτελούν τα βήματα εξέλιξης αυτής της σκέψης και πράξης, από την πλευρά της συγγραφέως σε μια μακρά επι στημονική, θεραπευτική και ακτιβιστική πορεία στο χώρο της ψυχικής υγείας. Ταυτόχρονα είναι η ιστορία μιας ολόκληρης ζωής της συγγραφέως στη διαπραγμάτευσή της με την ψυχιατρική και την τρέλα, γεγονός που το καθιστά ζωντανό και πειστικό στα συμπεράσματά του.
Είναι ένα βιβλίο σημαντικό για έμπειρους και νέους επαγγελματίες του ψυχοκοινωνικού χώρου, ώστε να κατανοήσουν το επαγγελματικό τους αδιέξοδο και να μπορέσουν να φανταστούν τους εαυτούς τους σε μια σύμπραξη ελπίδας και υπευθυνότητας σε νέες προοπτικές, που να τιμούν την κοινωνική τους αποστολή. Ένα βιβλίο επιστημονικής γνώσης, μάχιμης εμπειρίας στους πιο δύσκολους χώρους, ένα βιβλίο ελπίδας και κοινωνικής ευθύνης.
Τι μπορώ να κάνω όταν τρελαίνομαι;
Πού βρίσκω αξιόπιστη βοήθεια για έναν συγγενή ή μια φίλη που βρίσκεται σε ανάγκη;
Πώς προστατεύω τον εαυτό μου από μια ακούσια νοσηλεία;
Πού μπορώ να ανταλλάξω απόψεις με ανθρώπους που σκέφτονται σαν εμένα πάνω στην προσωπική μου ψυχιατρική και βιογραφική ιστορία;
Πώς μπορώ να δράσω ενεργά ως συγγενής ή φίλος κάποιου που διάγει αυτή την κατάσταση;
Τι να κάνω, όταν δεν αντέχω πια να συνεχίσω να δουλεύω στο ψυχιατρείο;
Ποιες εναλλακτικές υπάρχουν προς το ψυχιατρείο; Πώς μπορώ να συμμετέχω στη δημιουργία τους;
Αν υποτεθεί ότι πρέπει να καταργηθεί η ψυχιατρική: τι προτείνετε … αντί της ψυχιατρικής;
Σ’ αυτά τα κεντρικά ερωτήματα απαντούν είκοσι οκτώ συγγραφείς – άνθρωποι με προσωπική ψυχιατρική εμπειρία, γιατροί, θεραπευτές, νομικοί, κοινωνικοί επιστήμονες, ψυχίατροι και συγγενείς από πολλές χώρες.
Από τότε που υπάρχουν ψυχοφάρμακα, πολλοί νοσηλευόμενοι κόβουν από μόνοι τους τα φάρμακά τους. Μπορούμε να υποθέσουμε σε πόσους απ’ αυτούς εμφανίζεται, μόνο και μόνο γι’ αυτό, μια “υποτροπή”, που τους οδηγεί σε μια νέα αναγκαστική λήψη ψυχοφαρμάκων. Είμαι σίγουρος ότι πολλές τέτοιες προσπάθειες θα στέφονταν με επιτυχία, αν οι ενδιαφερόμενοι και οι οικογένειές τους γνώριζαν τα πιθανά προβλήματα και είχαν μια εικόνα για το τι πρέπει να κάνουν, ώστε να μην οδηγηθούν στην υποτροπή. Οι επαγγελματίες του χώρου ψυχικής υγείας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν σκέφτονται σχεδόν καθόλου πως να υποστηρίξουν τους πελάτες τους, όταν αυτοί αποφασίσουν να κόψουν τα φάρμακα. Ωστόσο, το να γυρίζουμε την πλάτη σ’ αυτούς τους ανθρώπους και να τους αφήνουμε ν’ αντιμετωπίσουν μόνοι το πρόβλημά τους, δείχνει χαμηλού επιπέδου συναίσθηση ευθύνης.
«Το πνεύμα του κακού», είναι η διαθήκη της Nathalie Zaltzman. Μας μεταβιβάζει τη διερώτησή της: «Η τελική λύση του Οιδιποδείου», που εγγράφει τους γιους και τις κόρες του ανθρώπου σε μια συμβολική γενεαλογική διαδοχή, «είναι η τελευταία λέξη της προόδου του πνεύματος; […], ό,τι πιο εξελιγμένο κατέχει η ανθρωπότητα για να διαχειριστεί και να τροποποιήσει τη σχέση της με το κακό;» Για μια φορά, η εργασία της κουλτούρας κατόρθωσε να φέρει στο φως μια εκκοσμικευμένη αναπαράσταση του πνεύματος, ως κοινό ταυτοποιητικό γνώρισμα του είδους. Απαλλαγμένη από μια ιεροποιημένη υπερφυσική καταγωγή του: το Λόγο. Έχει η εργασία της κουλτούρας τη δυνατότητα να επινοήσει μια αναπαράσταση του κακού εξίσου κοσμική; Πέραν του ιεροποιημένου χαρακτήρα της γενεαλογικής διαδοχής; «Παύουν ποτέ οι γιοι και οι κόρες να καθορίζονται από μία πατρική αναφορά, που όσο κι αν έχει αξιοσημείωτα μετασχηματιστεί» φθάνει, μπροστά στο πνεύμα του κακού, στα όρια της;
Είναι πρόσκληση να παραβούμε τις απαγορεύσεις του σκέπτεσθαι! (Ευδοκία Ελευθερίου, tvxs.gr, Μάιος 2018)
