«Η Δίκη είναι ένα εφιαλτικό βιβλίο και σε αυτό συγκλίνουν όσοι αναγνώστες και κριτικοί το έχουν προσεγγίσει από διαφορετικά μετερίζια. Σε τι ακριβώς συνίσταται αυτός ο εφιάλτης που χάριν ευκολίας χρησιμοποιείται παντού όπου, υπό τη γενικόλογη έννοια του «καφκικού» ύφους; (…) αναγνώστη/τρια διαβάζοντας αυτό το βιβλίο θα έχεις επιτύχει κάτι απτό και μετρήσιμο, κοινωνικά χρήσιμο, καθότι η αμιγώς αναγνωστική, αισθητική απόλαυση είναι καθαρά ατομική υπόθεση (τουτέστιν ύποπτη). Εφόσον όμως συνδέσεις την ανάγνωση με το όφελος, αυτόματα η παρασιτική κατάσταση απομόνωσης (σε ένα δικό σου δωμάτιο, όπως σοφά έγραφε η Βιρτζίνια Γουλφ) απενοχοποιείται, καθίσταται μετρήσιμη κι άρα συνέχεια και επίρρωση της παραγωγικής διαδικασίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο (ναι, αυτό τη «Δίκης») θα είναι υπερήφανο για σένα!» (Φώτης Καραμπεσίνης, bookpress.gr, 28/04/2021)
– Η σύλληψη. Συνομιλία με την κυρία Γκρούμπαχ. Μετά η δεσποινίς Μπύρστνερ
– Πρώτη ανάκριση
– Στην αδειανή αίθουσα συνεδριάσεων. Ο φοιτητής. Οι γραμματείες
– Η φίλη της δεσποινίδας Μπύρστνερ
– Ο δάρτης
– Ο θείος. Η Λένη
– Ο δικηγόρος. Ο εργοστασιάρχης. Ο ζωγράφος
– Ο έμπορος Μπλοκ. Ανάκληση του δικηγόρου
– Στον καθεδρικό ναό
– Τέλος
Ήταν αργά το βράδυ όταν έφτασε ο Κ. Το χωριό το σκέπαζε βαθύ χιόνι. Από τον λόφο του Πύργου δεν φαινόταν τίποτε, τον κάλυπταν η καταχνιά και το σκοτάδι, κι ούτε ένα αμυδρό φωτάκι δεν έδειχνε ότι υπήρχε εκεί ο μεγάλος Πύργος. Ώρα πολλή στάθηκε ο Κ. στην ξύλινη γέφυρα που οδηγούσε από τον δημόσιο δρόμο στο χωριό και κοίταξε το φαινομενικό κενό από πάνω του.
Κίνησε έπειτα να βρει κατάλυμα για τη νύχτα. Στο πανδοχείο δεν είχαν ακόμη κοιμηθεί, ο ξενοδόχος δεν είχε βέβαια δωμάτιο να του δώσει, μα, εξαιρετικά ξαφνιασμένος κι αναστατωμένος από τον πελάτη που έφτασε τέτοια ώρα, προθυμοποιήθηκε ν’ αφήσει τον Κ. να κοιμηθεί σ’ ένα αχυρόστρωμα στην τραπεζαρία. Ο Κ. δέχθηκε. Λίγοι χωρικοί έπιναν ακόμη την μπίρα τους, αλλά δεν ήθελε να πιάσει κουβέντα με κανέναν, κουβάλησε μόνος του το αχυρόστρωμα από τη σοφίτα και πλάγιασε κοντά στη θερμάστρα. Ήταν ζεστά, οι χωρικοί ήταν ήσυχοι, τους περιεργάστηκε για λίγο με κουρασμένα μάτια κι ύστερα αποκοιμήθηκε.
Ο Φραντς Κάφκα [Franz Kafka (1883 – 1924)] γεννήθηκε στην Πράγα και ήταν γιος ενός εύπορου αυτοδημιούργητου τσεχοεβραίου εμπόρου. Αφού πρώτα σπούδασε για λίγα χρόνια φιλολογία και ιατρική, στράφηκε μετά στα νομικά. Εργάστηκε ως υπάλληλος σε εταιρεία κοινωνικών ασφαλίσεων στην Πράγα. Οι αποτυχημένες ερωτικές του ιστορίες, οι κακές σχέσεις με τον αυταρχικό πατέρα του, η άμεμπτη πνευματική του τιμιότητα και η σχεδόν παθολογική ευαισθησία του υπέσκαψαν την υγεία του. Τα “χρόνια της πείνας” στο Βερολίνο μετά το 1918 του έδωσαν τη χαριστική βολή. Πέθανε εκεί κοντά στην τελευταία του συντρόφισσα, Ντόρα Ντιαμάντ.
Έγραψε στα γερμανικά, μυθιστορήματα (τα ημιτελή Η δίκη, Ο Πύργος, Αμερική, που εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του από τον φίλο του, Μαξ Μπροντ, από τον οποίο είχε ζητήσει να τα κάψει) και διηγήματα (από τα οποία ξεχωρίζει Η μεταμόρφωση). Σήμερα έχουν εκδοθεί και τα Σημειωματάριά του και οι επιστολές του (Γράμμα στον πατέρα, Γράμματα στη Μίλενα κτλ.).
Ο Κάφκα δεν ταξίδεψε ποτέ πιο πέρα από την κεντρική Ευρώπη. Σ’ αυτό το μυθιστόρημα περιγράφει τις περιπέτειες του νεαρού Καρλ Ρόσμαν στις Η.Π.Α., όπως φαντάζεται τη μακρινή αυτή χώρα.
Καμία μέρα χωρίς τη μικρή σου αστυνομική ιστορία (Manfred Chobot). 40 μικρές ιστοριούλες, διασκεδαστικές, ανθρώπινες, αληθοφανείς.
Ο συγγραφέας δίνει την αίσθηση ότι έχει απλώσει τις κεραίες του στο αστυνομικό δελτίο, στις εφημερίδες, στο ίντερνετ, παντού όπου συμβαίνουν περίεργα πράγματα και πάσης φύσεως εγκλήματα.
Οι ιστορίες αυτές πραγματεύονται τα καμώματα, τις φιλοδοξίες και τα βάσανα καθημερινών ανθρώπων και διατρέχουν διάφορες εποχές και θεματικές. Με έκβαση αναμενόμενη ή εντελώς απρόβλεπτη κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, που τις παρακολουθεί σαν ένα θεατρικό δρώμενο, σαν μια performance κάθε φορά διαφορετική.
Ο Manfred Chobot διεισδύει στην ανθρώπινη φύση και μέσα από τους τόσους διαφορετικούς αντιήρωες απεικονίζει πολύ παραστατικά την κοινωνία.
Σ’ όλες τις ιστορίες βλέπουμε καυστικό χιούμορ και αυτοσαρκασμό, χωρίς ίχνος σοβαροφάνειας και μεγαλοστομίας.
Οι ιστορίες του σε ταξιδεύουν, στέλνοντας μικρά σημαντικά μηνύματα.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της διαρκούς και ακραίας βίας σε μια κοινωνία, στους ανθρώπους και στη λογοτεχνία της; Πώς επενεργεί η βία στον ανθρώπινο εγκέφαλο; Μπορεί η λογοτεχνία να αποκαλύψει το συλλογικό και ατομικό τραύμα που έχει προκαλέσει η βία στην κοινωνία και στο άτομο; Είναι δυνατόν να εξηγηθεί η βία με οικονομικά, πολιτικά, θρησκευτικά, γεωγραφικά ή άλλα εργαλεία, ή από ένα σημείο και μετά παραμένει δυσεξήγητη, παρά τη διαχρονική, επίμονη ύπαρξή της; Και ακόμη και αν εξηγηθεί, μπορεί τελικά να αντιμετωπιστεί με οικονομικές, κοινωνιολογικές, ψυχολογικές ή άλλες μεθόδους; Και αν όλες μας οι εξηγήσεις έχουν αποδειχθεί τελικά ανίκανες να ερμηνεύσουν και να επιλύσουν το πρόβλημα της βίας, τότε μήπως η λογοτεχνία μπορεί;
Ο ρώσος συγγραφέας Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (1821-1881) θεωρείται από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών, “βαθύς ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής”.
Ο σωσίας, που γράφτηκε το 1846, είναι απο τα πρώτα έργα του, που περιέχει εν σπέρματι τις αρετές που φανερώνονται στα πασίγνωστα μεταγενέστερα έργα του: Έγκλημα και τιμωρία, Δαιμονισμένοι, Αδελφοί Καραμάζοφ.
Στον σωσία ο συγγραφέας καταδύεται στον ψυχικό κόσμο του δημοσίου υπαλλήλου Γκολιάτκιν (που μας φέρνει στο μυαλό τον βιβλικό Γολιάθ). Ο ήρωάς μας θέλει να “τραβάει τον δρόμο του” αλλά και θέλει να “μη διαφέρει καθόλου απ’ τους άλλους ανθρώπους”. Διχάζεται: ο πραγματικός Γκολιάτκιν εμμένει στην ιδιαιτερότητα του, ο σωσίας του υποτάσσεται στον γενικό κομφορμισμό, γίνεται ολόιδιος με τους άλλους ανθρώπους.
Ο Ντοστογιέφσκι περιγράφει αριστοτεχνικά τη σύγκρουση των δύο στάσεων, την έκφραση τους στη ζωή του ήρωα, την τραγική κατάληξη…
