Η ανία της αθανασίας
Του Γιώργου Δρίτσα
Βιοηθικά και πολιτικο-κοινωνικά ερωτήματα στην αιώνια αναζήτηση και προσπάθεια του ανθρώπου να αντιμετωπίσει τη φυσική φθορά, να φρενάρει τον χρόνο. Και το αποτέλεσμα;
Το όραμα για έναν κόσμο όπου θα καταπολεμούνταν ο θάνατος και η φυσική φθορά είναι ένα πολύ βασικό όραμα όσων επιθυμούν να υπερνικήσουν τα όρια του ίδιου του σώματός τους. Είναι, όμως, αυτό που ονομάζαμε «μετανθρωπισμός» ή όπως θα μας έλεγε ο Νταμούρ «ιμορταλισμός» η λύση στις αιώνιες ανθρώπινες αγωνίες; Ή αντιθέτως η ίδια μας η ύπαρξη μας παρέχει ήδη κάποιες απαντήσεις σε αυτές; Μια πολύ μεγάλη συζήτηση που δεν πιστεύω ότι έχει μια σίγουρη απάντηση, ιδιαίτερα όταν διαμεσολαβούν πολυποίκιλες ιδεολογίες, φόρμες ή φαντασιακά, που με κάποιον τρόπο δημιουργούν ένα κενό στον όποιο σχηματιζόμενο διάλογο.
Αναλογιζόμενος το ζήτημα αυτό, ο Νικόλας Γκιμπιρίτης στο πρώτο λογοτεχνικό βιβλίο του με τίτλο Η θυσία (εκδ. Νησίδες, Θεσσαλονίκη 2023) σκιαγραφεί εις βάθος τα όρια αυτού του μύθου μιας «χρυσής εποχής» χωρίς τον φυσικό θάνατο. Ο συγγραφέας μέσα από έναν σαρκαστικό, χιουμοριστικό και αρκετά δομημένο λόγο με πρωταγωνιστή τον «αθάνατο» Αδάμ Μακρόπουλο μας δίνει τη δική του άποψη για το ζήτημα αυτό.
Πιο συγκεκριμένα, ο Αδάμ Μακρόπουλος ανήκει σε μια ευκατάστατη οικογένεια, η οποία όμως, βασιζόμενη σε «προοδευτικές» αρχές διαπαιδαγώγησης, τον αφήνει σε μια κατάσταση πλήρους ελευθερίας. Αυτή η κατάσταση, που δεν έχει περιορισμούς, τον οδηγεί σε πολλαπλές περιπέτειες και μπόλικες καταχρήσεις.
Έτσι, αφού αρχικά επιλέγει να σπουδάσει φιλοσοφία, την εγκαταλείπει για να ξεκινήσει καριέρα ως ηθοποιός ροζ ταινιών. Όλη αυτή η πορεία, όπως καταγράφεται λεπτομερώς από τον συγγραφέα, φτάνει σε ένα καθοριστικό σημείο με την έλευση μιας νέας θεραπείας αντιμετώπισης του φυσικού θανάτου του σώματος. Με βάση αυτή τη θεραπεία, την οποία έλαβε προφανώς ο Αδάμ, ο άνθρωπος θα μπορούσε να πεθάνει ασφαλώς από εξωτερικές αιτίες, αλλά όχι από τη φυσική γήρανση του σώματος.
Αυτή η συνθήκη, η οποία αύξησε τον πληθυσμό της Γης σε πενήντα δισεκατομμύρια, δημιούργησε μια κατάσταση «ευημερίας» και απεριόριστων δυνατοτήτων για όλους αυτούς που έλαβαν τη θεραπεία. Μια νέα γενιά «απέθαντων» δημιουργήθηκε για την οποία ο χρόνος έγινε επίπεδος χρόνος, γεμάτος μέλλον αλλά και –εξίσου– γεμάτος με παρελθόν. Αυτή η νέα γενιά ανθρώπων, στην οποία άνηκε πλέον ο Αδάμ, μπορούσε να επενδύσει απεριόριστο χρόνο σε όλες της τις δυνατότητες και να τις εξελίξει. Έτσι λοιπόν ο Αδάμ, αξιοποιώντας αυτή τη συνθήκη, από περιπετειώδης, τυχοδιώκτης και λάτρης των καζίνων κατέληξε επιστήμονας.
Όλη αυτή όμως η συνεχής επέκταση του χρόνου, χωρίς κάποιο προσδοκώμενο τέλος, τον έφερε εμπρός σε ένα υπαρξιακό αδιέξοδο και στις πρώτες σκέψεις αυτοχειρίας. Παρά ταύτα, επειδή δεν μπορούσε να αφαιρέσει τη ζωή του μόνος του, κατέληξε να απευθυνθεί σε μια δημόσια υπηρεσία, η οποία θα του πρόσφερε τη «διευκόλυνση» αυτή. Βέβαια, αυτή του την απόφαση παραλίγο να αλλάξει η Περσεφόνη, η οποία με το παράδειγμά της και παρόλο τον εγωιστικό χαρακτήρα της, θυσίασε τη ζωή της για ένα μικρό παιδί, προσπαθώντας να το σώσει από μια πυρκαγιά. Η θυσία, λοιπόν, αυτή που έφερε στο μυαλό του μια αίσθηση προσφοράς προς το σύνολο, άλλαξε τους στόχους του Αδάμ προς τον κόσμο, αλλά ήταν πλέον αργά. Είχε επιλέξει, πλέον, τον θάνατο. Έναν θάνατο που, όμως, εν τέλει αποδέχτηκε ξανά πλήρως, συνδέοντάς τον με την ελευθερία του να νιώσει ξανά την ευαλωτότητα ενός «θνητού» ανθρώπου.
Μια συναρπαστική ιστορία γεμάτη βιοηθικά και πολιτικο-κοινωνικά ερωτήματα, τα οποία ο συγγραφέας όχι μόνο γνωρίζει πολύ καλά σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά και καταφέρνει να τα μεταφέρει πλήρως στη λογοτεχνική φόρμα που επέλεξε. Μια ιστορία για ένα πολύ μακρινό μέλλον, που δίνει όμως πολλές απαντήσεις για το παρόν μας.
πηγή: ΕφΣυν 20/09/2025 (ένθετο Νησίδες)