

Το Μοναχικό Πλήθος
Ο Ρήσμαν επισημαίνει ότι οι σύγχρονες δημοκρατίες ευνοούν την αυτονομία λιγότερο από όσο γενικά πιστεύεται. Η αυτονομία προϋποθέτει ένα υψηλό επίπεδο αυτοσυνειδησίας, που είναι πάντοτε δύσκολο επίτευγμα. Είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολη μια μαζική αφύπνιση των ανθρώπων, που θα τους οδηγούσε να αντιδράσουν στην τελετουργική συμμόρφωση προς τις κοινωνικές επιταγές, να συναισθανθούν τη μοναξιά τους μέσα στο πλήθος των ομοίων και να επιχειρήσουν να αλλάξουν τη ζωή τους και την κοινωνία. (Θ. Γιαλκέτσης, Βιβλιοθήκη της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, 14/12/2001)
Related products
Το Δικαίωμα στην Τεμπελιά
“Μια αλλόκοτη τρέλα διακατέχει τις εργατικές τάξεις των εθνών στα οποία βασιλεύει ο καπιταλιστικός πολιτισμός. Η τρέλα αυτή είναι ο έρωτας για τη δουλειά, το θανατηφόρο πάθος για τη δουλειά, που φτάνει μέχρι την εξάντληση των ζωτικών δυνάμεων του ατόμου και των απογόνων του. Για να δοθεί δουλειά σε όλους τους ακαμάτηδες της τωρινής κοινωνίας, για να μπορέσει να αναπτυχθεί απεριόριστα ο βιομηχανικός εξοπλισμός, θα πρέπει η εργατική τάξη να αναπτύξει απεριόριστα τις καταναλωτικές της ικανότητες. Αν η εργατική τάξη, ξεριζώνοντας από την καρδιά της το διεστραμμένο πάθος που την κυβερνά και διαστρεβλώνει τη φύση της, ύψωνε το ανάστημά της για να σφυρηλατήσει έναν ατσάλινο νόμο που θα απαγόρευε σε όλους να δουλεύουν περισσότερο από τρεις ώρες την ημέρα, η γη θα ένιωθε να γεννιέται πάνω της ένας καινούριος κόσμος…” Η παρούσα μετάφραση εκδόθηκε το 1985 από την Εκδοτική Ομάδα. Έκτοτε, το βιβλίο έκανε άλλες τρεις εκδόσεις. Ξαναδούλεψα τη μετάφραση και την εκδίδω συνοδευόμενη από το τοτινό κείμενό μου “Η επικαιρότητα…”, που χρησιμοποιεί στοιχεία της εισαγωγής του Μωρίς Ντομαρζέ στη γαλλική έκδοση Μασπερό του 1978, από την οποία έγινε και η μετάφραση.
Β. Τ.
Παγκοσμιοποίηση και Υπερ-νεωτερικότητα. Κοσμοπολιτισμός και Δυτική Κουλτούρα
Ο Αληθινός και Μοναδικός Παράδεισος – Η Πρόοδος και οι Επικριτές της
Η αργοπορημένη ανακάλυψη ότι η οικολογία της γης δεν θα υποστήριζε μία απεριόριστη επέκταση των παραγωγικών δυνάμεων δίνει τη χαριστική βολή στην πίστη στην πρόοδο. Είναι τώρα σαφές ότι μία πιο ισότιμη διανομή του πλούτου απαιτεί συγχρόνως μία δραστική πτώση του βιοτικού επιπέδου που απολαμβάνουν τα πλούσια έθνη και οι προνομιούχες τάξεις. Τα Δυτικά έθνη δεν μπορούν πια να προβάλλουν ως παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο το βιοτικό τους επίπεδο και τη φωτισμένη, κριτική και προοδευτική κουλτούρα που συνδέεται στενά μ’ αυτό.
Ρετροτοπία
Έχουμε από καιρό χάσει την πίστη μας στην ιδέα ότι οι άνθρωποι θα κατακτήσουν την ευτυχία σε ένα μελλοντικό ιδανικό κράτος, που βρίσκεται σε συγκεκριμένο τόπο και κυβερνιέται από έναν σοφό και καλόγνωμο κυβερνήτη. Κι όμως, ενώ έχουμε χάσει την πίστη μας στις πάσης φύσεως ουτοπίες, η ανθρώπινη επιθυμία για μια καλύτερη ζωή δεν έχει σβήσει. Μόνο που σήμερα εστιάζεται όχι στο μέλλον, αλλά στο παρελθόν (ρετροτοπία).
Η ανάδυση της ρετροτοπίας συνυφαίνεται με το χάσμα που ολοένα βαθαίνει ανάμεσα στην εξουσία / ισχύ και στην πολιτική, ανάμεσα στην ικανότητα να κάνουμε να κάνουμε να γίνονται πράγματα και στη δυνατότητα να αποφασίζουμε ποια πράγματα χρειάζεται να γίνουν. Τα σημερινά εθνικά κράτη αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους και προκαλούν μία ολοένα αυξανόμενη απογοήτευση σε σχέση με το τι θα φέρει το μέλλον. Η ρετροτοπία, πιστή στο ουτοπικό πνεύμα, επιδιώκει τη βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης στρεφόμενη στο παρελθόν.
Φανταστικές εικόνες του παρελθόντος χρησιμεύουν ως οδηγοί για το μέλλον μας. Στρεφόμαστε στις μεγαλειώδεις ιδέες του παρελθόντος, θαμμένες μα όχι τελείως πεθαμένες, για να διαμορφώσουμε το μέλλον.
Η Εξέγερση των Ελίτ και η Προδοσία της Δημοκρατίας
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο ισπανός στοχαστής Ortega y Gasset εξέδωσε το βιβλίο του «Η εξέγερση των μαζών». Υποστήριζε σ’ αυτό ότι η δημοκρατία κινδύνευε από τις μάζες, από τον απλό κόσμο που εισέβαλλε στη σκηνή της ιστορίας. Εξήντα χρόνια αργότερα, ο Κρίστοφερ Λας υποστηρίζει ότι η απειλή για τη δημοκρατία σήμερα προέρχεται από τις ελίτ των επαγγελματιών και των διευθυντικών στελεχών. Οι ελίτ αυτές, ευκίνητες και εξωτερικά ολοένα πιο παγκοσμιοποιημένες, αρνούνται να δεχθούν περιορισμούς ή δεσμούς με τον τόπο ή το έθνος τους. Απομονώνονται στα δίκτυα και τους θύλακές τους, εγκαταλείπουν τη μεσαία τάξη και προδίδουν την ιδέα της δημοκρατίας για όλους.