Πολιτική

Η Θεραπεία των Πραγμάτων

Μέσα από ποικίλες θεματικές με συγκλίνουσα πορεία προς το εσωτερικό δράμα του ανθρώπου, από το γενικό τού πολιτισμού στο ειδικό τού υποκειμένου, οι Παθογνωστικές Μελέτες Δ´ προσηλώνουν τον αναγνώστη εκ νέου σε μια πορεία κριτικής επαναξιολόγησης του συμπτώματος πέρα από την υποκειμενίστικη διατύπωση της παραδοσιακής  ψυχανάλυσης ή Ψυχολογίας του Εγώ:

«Η αποκορύφωση αυτής της κριτικής έγκειται στο ότι το φαντασιώδες περιεχόμενο του ασυνειδήτου δεν είναι ένα υποκειμενικό επιπρόσθετο στα πράγματα, ένα από το οποίο προκύπτει το σύμπτωμα, αλλά πολύ περισσότερο ο κατ’ εξοχήν λόγος παραγωγής τους.»

Ρούντολφ Χάιντς (Rudolf Heinz)
Ιδρυτής της Παθογνωστικής
ενός είδους Κριτικής Ψυχανάλυσης, Ψυχανάλυσης Βάθους ή Ψυχανάλυσης των Πραγμάτων

Ο πολιτισμός στοχεύει στην επικάλυψη και έτι περαιτέρω στον εξωραϊσμό τής απόκρυφης και από τη συνείδηση μη-προσπελάσιμης εσωτερικής διάστασης του ανθρώπινου όντος. Οτιδήποτε αναδύεται εντός του πολιτισμού – συμπεριλαμβανομένης της ακραίας αρνητικότητας –, αναγνωρίζεται από αυτόν ή απορρίπτεται και υπηρετεί εφ’ εξής, ως αναγνωρισμένο ή απορριφθέν (και στις δύο περιπτώσεις θύμα), το καθολικό πνεύμα τής εξωτερικότητας, ήτοι την αγωνιώδη τάση για υπέρβαση της  ύλης / του περιεχομένου διά της οδού τής ορθολογιστικής και αισθητικής επικύρωσης.

Η θεραπεία των πραγμάτων αφουγκράζεται μέσα από μια σταχυολόγηση συμπτωματικών αναλύσεων τη ματαιοπονία αυτής της επιδίωξης, ανασύρει δε στη συνείδηση και στη γνώση το ασυνείδητο περιεχόμενο του πολιτισμού. Ως εκ τούτου κατανοεί τις μορφές ακραίας αρνητικότητας, οι οποίες προκύπτουν εξ άπαντος από την εγγενή αδυναμία τού ίδιου του πολιτισμού να υπάρξει αποκλειστικά ως αυτή η εξωτερικότητα – παράγοντας ακούσια ως εσωτερική αντίδραση κατά του εαυτού του την ακραία μορφή αυτοαναίρεσής του: το ξέσπασμα της βίας, ατομικής ή συλλογικής (εγκληματικότητα).

Η κριτική ψυχαναλυτική εντρύφηση στο πολύπτυχο του πολιτισμού, η παθογνωστική, άγει με συνέπεια από την εξωτερικότητα στο επίκεντρο του δράματος, στην απρόσιτη για τον πολιτισμό διάσταση, την οποία αποκαλούμε εσωτερικότητα του μεμονωμένου ανθρώπου. Εδώ βρίσκεται ο χώρος τής «αλήθειας» του πολιτισμού, το πεδίο όπου ο πολιτισμός αδυνατεί, ενώ θα το επιθυμούσε, να ξεχάσει τον εαυτό του, ώστε να ηρεμήσει· να απελευθερωθεί από τον φαύλο κύκλο τής αυτοκαταστροφικής βίας και να επαναφέρει τη χαμένη αίσθηση της ζωής, εν άλλοις λόγοις να παραιτηθεί από την αυθυπέρβαση· είναι ο τόπος όπου το υποκείμενο υποφέρει και νοσεί ψυχικά και σωματικά.

Κατακλείδα: ο πολιτισμός διαπλάθει το υποκείμενο με βάση την κοινωνική συναίνεση, ήτοι αυθαίρετα. Το υποκείμενο δημιουργεί, αενάως και ανεπαίσθητα, εξ αιτίας τής τριβής ένα «νέο» πολιτισμό· η μία πλευρά προσεγγίζεται μέσα από την άλλη: μέσα στο σύμπτωμα αποκαλύπτεται ο πολιτισμός και τανάπαλιν, μέσα από τον πολιτισμό γίνεται κατανοητό το σύμπτωμα.

Ασαφής Εικόνα – Ουτοπική Σκέψη για μια Αντιουτοπική Εποχή

Πολλοί συγγραφείς θεωρούν τους ουτοπικούς και όσους τους συμπαθούν απερίσκεπτους ονειροπόλους στην καλύτερη περίπτωση και φονικούς ολοκληρωτικούς στη χειρότερη. Εν τούτοις, η ουτοπική σκέψη έχει όχι μόνον αδικηθεί, αλλά και η επιστροφή στον εικονοκλαστικό ουτοπισμό είναι απαραίτητη σήμερα. Η αντιουτοπική νοοτροπία καταδίκασε άδικα την ουτοπική σκέψη και προέτρεψε τους ανθρώπους να την βλέπουν με καχυποψία. Αλλά η εικονοκλαστική ουτοπική σκέψη είναι απαραίτητη, για να ξαναζωντανέψει την υπνώττουσα πολιτική φαντασία της κοινωνίας και να υποδείξει νέες ιδέες για το μέλλον.

Το Σκοτεινό Πρόσωπο των Σύγχρονων Δημοκρατιών

Ο Φρόυντ εξέφραζε την ανησυχία του για την εξέλιξη των δυτικών κοινωνιών στο έργο του ”Η δυσφορία στον πολιτισμό”, και τον μιμήθηκαν πολλοί συγγραφείς, όπως ο Ράιχ, ο Μαρκούζε, ο Μίτσερλιχ. Το ζήτημα της δυσφορίας στις σύγχρονες δημοκρατίες το συναντούμε σταθερά στις εργασίες με θέμα την εξουσία, την κυριαρχία, την ενόρμηση του θανάτου, τους αγώνες για την αναγνώριση, και μας παρουσιάζει ορισμένες φορές τις πιο απειλητικές πτυχές της ψυχολογίας των ατόμων και των συλλογικών υποκειμένων.
Ο Ευγένιος Ενρίκεζ και η Κλωντίν Χαρός αναζητούν εδώ τις ρίζες του κακού, της βίας, της καταστροφικότητας, που ενεργούν σε βάθος και συχνά δεν μπορούμε να τις διακρίνουμε στις κοινωνίες που, χωρίς πολλή σκέψη, θεωρούνται σχετικά συναινετικές και ειρηνευμένες. Σε έναν διάλογο με αναφορές στην κοινωνιολογία, την πολιτική, την ψυχολογία, την ψυχανάλυση, αναρωτιούνται αν οι δημοκρατικές κοινωνίες μας είναι ή όχι άρρωστες και αν είναι θεμιτό να μιλούμε, πιο γενικά, για μία παθολογική κατάσταση των πολιτισμένων κοινωνιών. Επισημαίνοντας τη μερικές φορές ανησυχητική εξέλιξη του κόσμου, θυμίζουν ότι η διατήρηση μίας απαιτητικής και κριτικής σκέψης παραμένει, για τα άτομα, η καλύτερη άμυνα απέναντι στην αυθόρμητη τάση των ανθρώπινων ομάδων να υιοθετήσουν καταστροφικές συμπεριφορές.

Σανατόπια/Η Αναρχική Κοινωνία από τη Θεωρία στην Πράξη

Στη λέξη αναρχία το στερητικό άλφα δηλώνει την άρνηση της αρχής, δηλαδή την άρνηση της εξουσίας. Η αναρχία σαν ιδεολογία και σαν λέξη δεν έχει καμία σχέση ή συγγένεια με τη λογική του χάους. Αντιθέτως, η χαοτική κουλτούρα είναι αυτή που επιδιώκει μία κατάσταση χωρίς καμία οργάνωση, καμία πολιτική πρόταση, καμία ανθρώπινη αξία.

Διαλεκτική της Ήττας – Περιγράμματα του Δυτικού Μαρξισμού

Ο συγγραφέας διαπιστώνει ότι επαναστάτες και καπιταλιστές θεωρούν κριτήριο αλήθειας την επιτυχία, και μας καλεί να επανεξετάσουμε τον ανορθόδοξο μαρξισμό της Δυτικής Ευρώπης που παραμερίστηκε επειδή απέτυχε. Υποστηρίζει ότι η λατρεία της επιτυχίας και της επιστήμης αφαίρεσε από τον ορθόδοξο μαρξισμό την κριτική του ενόρμηση, η οποία όμως διασώθηκε στους λεγόμενους ανορθόδοξους μαρξιστές: Ρόζα Λούξεμπουργκ, Καρλ Κορς, Άντον Πάνεκουκ, Χέρμαν Γκόρτερ, Αμεντέο Μπορντίγκα, Αντόνιο Γκράμσι, σχολή της Φραγκφούρτης…
Οι επιτυχίες του ορθόδοξου μαρξισμού δεν επικυρώνουν την αλήθεια του, οι ήττες του Δυτικού μαρξισμού δεν αποδεικνύουν πως είναι λαθεμένος. Για μας σήμερα, οι ήττες κατά το παρελθόν ενδέχεται να είναι πιο γόνιμες από τις νίκες.

Η Ελλάδα και η Κρίση – Τι Έγινε και τι Μπορεί να Γίνει

Ο ένας στόχος του συγγραφέα του βιβλίου αυτού είναι να αποδείξει με τη σχολαστική ανάλυση της “ελληνικής κρίσης”πως αυτή δεν είναι ελληνική αλλά βαθιά ευρωπαϊκή και συνακόλουθα παγκόσμια οικονομική κρίση με όλα τα χαρακτηριστικά μιας συστημικής κρίσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.
Ο δεύτερος στόχος του είναι η αποκάλυψη των διαχρονικών ευθυνών της Γερμανίας για τη στρεβλή και συνεπώς την καχεκτική οικονομική κατάσταση της Ελλάδας.
Ο τρίτος στόχος του είναι να αναδείξει τις νέες δυνατότητες που αναδύονται σταδιακά μέσα από τις συνέπειες της κρίσης, διαλεκτικές συνέργειες των αντιφάσεων και των αντινομιών του καπιταλισμού, για έξοδο από την κρίση με οδηγό ένα καινούργιο όραμα για τον κόσμο, για την Ευρώπη και για την Ελλάδα, και πρωταγωνιστή την ίδια την κοινωνία.
Γι’ αυτό, από την πρώτη κιόλας σελίδα του βιβλίου του, ο Καρλ Χάιντς Ροτ υπογραμμίζει πως “είναι απαραίτητο να εξετάσουμε την ιστορία πίσω από αυτήν την κρίση”, για να κατανοήσουμε πως η κρίση της Ευρωζώνης οφείλεται στο γεγονός ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και κύρια η ίδια η Ευρωζώνη χτίστηκαν πάνω στις “ενδοευρωπαϊκές ανισότητες στην οικονομική ανάπτυξη οι οποίες συνεπάγονταν συγκεκριμένες στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό”. Είναι αυτές ακριβώς οι ανισότητες μεταξύ του γεωγραφικού και κοινωνικού ευρωπαϊκού Βορρά και του αντίστοιχου γεωγραφικού και κοινωνικού ευρωπαϊκού Νότου που έθεσαν σε κίνηση τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού με στόχο και συνέπεια τα τεράστια ελλείμματα στις οικονομίες του γεωγραφικού και κοινωνικού ευρωπαϊκού Νότου, τα οποία κατά ένα “μαγικό τρόπο” (που στην πορεία θεσμοθετήθηκε ως επίσημη οικονομική πολιτική σύγκλισης των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, με το περίφημο όνομα “Συνθήκη του Μάαστριχτ”) μεταβάλλονται σε πλεονάσματα του ευρωπαϊκού Βορρά. Το αποτέλεσμα αυτής της νεοκλασικής και νεοφιλελεύθερης πολιτικής, που νεκραναστήθηκε ως ρηγκανισμός και θατσερισμός, ήταν η γρήγορη απόκλιση αντί της σταδιακής σύγκλισης και η σημερινή βαθύτατη κρίση που απειλεί να κάνει συντρίμμια την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και να γυρίσει την Ευρώπη στον 19ο και τον 20ό αιώνα των συγκρουσιακών εθνικισμών και των καταστροφικών πολέμων, πράγμα βέβαια που θα εξυπηρετούσε θαυμάσια τα ηγεμονικά σχέδια των Ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αν όχι και της Κίνας.

Η Ουτοπία, οι Δαίμονες της Ψυχής και η Προοπτική του Ανθρώπου

α τέσσερα κείμενα που συγκεντρώσαμε εδώ είναι από τα τελευταία χρόνια της ζωής του αμερικανού οικουμενικού στοχαστή Λιούις Μάμφορντ (1895-1990), που τα κυριότερα έργα του είναι: “Η ιστορία των ουτοπιών” , “Τέχνη και τεχνική”, “Οι μεταμορφώσεις του ανθρώπου” και το δίτομο κύκνειο άσμα του “Ο μύθος της μηχανής” (Α’ Τεχνική και ανάπτυξη του ανθρώπου, Β’ Το Πεντάγωνο της ισχύος). Το πρώτο δημοσιεύθηκε το 1962 ως Νέος Πρόλογος στο βιβλίο του “Η ιστορία των ουτοπιών” και μιλάει για τα συναισθήματα που ένιωσε και τις σκέψεις που έκανε μελετώντας τις ουτοπίες. Το δεύτερο πραγματεύεται τους δύο βασικούς ανατόμους της ανθρώπινης ψυχής, τον Ζίγκμουντ Φρόυντ και τον Καρλ Γιουνγκ, που οι δρόμοι τους κάποτε ενώθηκαν και κατόπιν οριστικά χώρισαν. Στο τρίτο και στο τέταρτο κείμενο εκθέτει τις απόψεις του για τις προοπτικές που ανοίγονται στον άνθρωπο, έτσι όπως έχει οργανώσει τη ζωή του στον πολιτισμό μας.

Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία

Για να ξέρουμε πού βαδίζουμε είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε από πού ερχόμαστε και τι ζητάμε από την ιστορική μας αφετηρία μέχρι σήμερα. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας μάς ταξιδεύει στις εξισωτικές κοινωνίες και τον “Πρωτόγονο Κομμουνισμό”, την Αθηναϊκή Δημοκρατία, την Ιδανική Πολιτεία του Πλάτωνα, την Άριστη Πόλη του Αριστοτέλη, τα πρωτοχριστιανικά κοινόβια, το “Κράτος του Θεού”, την Αγροτική Επανάσταση της Αγγλίας, την Κομμούνα της Θεσσαλονίκης, την Ουτοπία του Τόμας Μουρ, την Παρισινή Κομμούνα, το Πρόταγμα του Σοσιαλισμού, τη Συμβουλιακή Δημοκρατία, τα Ρώσικα Κοινόβια Μιρ, τα Κιμπούτς, την Κινέζικη Κομμούνα, τη Μεξικανική Επανάσταση, την Ισπανική Επανάσταση, τη Λαϊκή Εξουσία στην Ελλάδα, το Συνεταιριστικό Κίνημα και το Αγροτοβιομηχανικό συγκρότημα του Μοντραγκόν, το Γαλλικό Μάη, την Αυτοδιαχείριση στη Λατινική Αμερική, το Σάμμερχιλ, τη Μαριναλέντα και πολλούς ακόμα σταθμούς, μέχρι τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα των αντικαθεστωτικών, των “αγανακτισμένων”, της Άμεσης Δημοκρατίας και της αλληλέγγυας και αχρήματης οικονομίας, που σηματοδοτούν τη σταθερή πορεία της Ανθρωπότητας προς την Άμεση Δημοκρατία και την Αταξική Κοινωνία, αφήνοντας την ίδια την Ιστορία να αναδείξει και να υποδείξει αυτή την εξελικτική πορεία ως τη μοναδική και ολοκληρωμένη απάντηση στη σημερινή καθολική συστημική κρίση, στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και στον φασιστικό παγκοσμιοκυβερνητικό ηγεμονισμό της. Ο Κώστας Λάμπος δείχνει με σαφήνεια και τεκμηρίωση τη σταθερή εκατομμυριόχρονη εξέλιξη της Ανθρωπότητας προς έναν κόσμο κοινωνικής ισότητας και Άμεσης Δημοκρατίας, αποκαλύπτοντας την ιστορική αγωνία και τους αγώνες του Ανθρώπου και συνολικά των δυνάμεων της Εργασίας, της Eπιστήμης και του Πολιτισμού, για ένα καλύτερο κόσμο, ο οποίος δεν είναι μόνο επιθυμητός και αναγκαίος, αλλά σήμερα, στον 21ο αιώνα, είναι και εφικτός. Ένα βιβλίο που μας βγάζει με ασφάλεια έξω από το λαβύρινθο των σκοταδιστικών μύθων και όλων των εξουσιαστικών ιδεολογιών, την νεοκλασική-νεοφιλελεύθερη τρομοκρατία-βαρβαρότητα και την κοινωνική κατάθλιψη-μοιρολατρία και μας οδηγεί στην ατομική και συλλογική αυτογνωσία, στη συνειδητοποίηση της θέσης μας στην κοινωνία και στην κατάκτηση της αυτοπεποίθησης πως μπορούμε να αλλάξουμε να πράγματα ώστε να ζούμε ειρηνικά και σε συνθήκες καθολικής ευημερίας ως ίσοι μεταξύ ίσων, ελεύθεροι και με αξιοπρέπεια. Ένα βιβλίο επίκαιρο, τολμηρό, καλογραμμένο, χρήσιμο και γεμάτο αισιοδοξία γιατί λύση υπάρχει, όχι στο Εγώ, αλλά στο Εμείς και όχι στο Επέκεινα αλλά στο Εδώ, στο Παντού και στο Τώρα. Ένα βιβλίο πρόκληση για ένα σύγχρονο και γόνιμο διάλογο, για κοινωνική-απελευθερωτική αντίσταση απέναντι στον καταστροφικό και απάνθρωπο καπιταλισμό σε όλες τις πιθανές παραλλαγές του.

Παθογνωστικές Μελέτες και Σκέψεις για τη Ζωή, τη Φιλοσοφία και την Επιστήμη

“Ποια είναι η φιλοσοφία σας στη ζωή;”, ρωτάμε τον συμπολίτη μας, και εννοούμε όχι τόσο τον φόρτο της ζωής, όσο το πολυτελές περίσσευμα του τρόπου με τον οποίο την βλέπει κανείς πλαγίως δια μέσου αυτού του λαβυρίνθου ανάλαφρων λείων τοίχων. Ο συγγραφέας δεν αρκέστηκε στην εικονογραφική της έκθεση, στο μύθευμα ότι δύναται κάποιος εύκολα και απλά να κατισχύσει αυτής. “Φύσις διδαγμάτων κρατεί”! Σαν σε ανατροπή, όμως, επήλθε το δικό του βάσανο: η αναστοχαστική σκέψη είναι η απομυζημένη ζωή και η παθογνωστική διασάφηση αυτής της ζωής εντός ικανού αριθμού στοχαστικών πεδίων.
Προσωπική ζωή, ζωή των άλλων, ψυχικός κόσμος, σώμα ως τόπος προέλευσης οιασδήποτε μορφής δυσφορίας μέχρι και αυτής των πόνων, αλλά και σώμα της ιατρικής – απ’ όλα αυτά αποσπώνται θεματικά αντικείμενα για τη μελέτη και τη σκέψη. Και η μέθοδος (το “μετά της οδού”, η συνοδοιπόρος επιδίωξη); Αυτή έχει σύρει στο πλάι το τεχνητό παραβάν που κρύβει τη θέα της ουσίας των πραγμάτων, τη φιλοσοφική τους διάσταση – ένα παραβάν, με το οποίο η ψυχανάλυση ως μία πρώτη εμπεριστατωμένη προσέγγιση πολυάριθμων (και δομικών) πεδίων της ψυχικής ζωής είχε φράξει τη θέα, υποκείμενη η ίδια σε αναστολές, φοβούμενη η ίδια τον εαυτό της.

Οι Πληγές του Φαραώ

Βοηθούν οι Πληγές του Φαραώ στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα – αυτού που έχει ανάγκη η Ελλάδα της παρατεταμένης, δίχως διέξοδο κρίσης; Στοχεύουν εμμέσως στην ανάδειξη του εργασιακού πνεύματος, το οποίο η σύγχρονη κοινωνία των μέσων εξαλείφει από τη ζωή με οδυνηρές συνέπειες; Πρόκειται εν τέλει για το εγκώμιο μιας φιλοσοφίας της εργασίας, αλλά και για τα παρεπόμενά της (π.χ. ελεύθερος χρόνος ως αποποίηση της εργασίας [και συνέπειες αυτής της αποποίησης], διανθρώπινες σχέσεις, χρήμα, εθισμός, φόβος, media κ.ά.); Ναι! Και μαζί με όλα αυτά αντιπαρατίθεται το ανά χείρας βιβλίο με το άγνωστο, καθ’ ότι μη-αναστοχάσιμο φαινόμενο εργασία στη βάση του, και καταδεικνύει τη μοναδική, εφ’ όρου ζωής και καθοριστικής σημασίας συνδιαλλαγή του ανθρώπου με τα πράγματα και τους συνανθρώπους γύρω του.

Ο Πολιτικός Καντ Σήμερα

Οι σχέσεις κυριαρχίας που εγκαθιδρύονται στο πλαίσιο των αστικών θεσμών εγγυώνται, βέβαια, ότι αυτοί δεν πρόκειται να καταρρεύσουν με την πρώτη διανεμητική αστοχία τους. Ωστόσο, όταν η κυριαρχία λάβει τον χαρακτήρα άκριτης επιβολής, όπως συμβαίνει σήμερα, όταν δηλαδή οι θεσμοί παύουν να ευνοούν σχέσεις δικαιικής αμοιβαιότητας και στηρίζονται πλέον αποκλειστικά στην κάθετη ιεραρχική σχέση μεταξύ κυβερνώντων και υπηκόων, τότε τίποτα δεν μπορεί ν’ αποκλείσει ενεργοποίηση της οικονομικής αντινομίας του δικαίου, όξυνση των κοινωνικών συγκρούσεων που λανθάνουν σ’ αυτήν και, τελικά, δυναμική επανεμφάνιση της συντακτικής εξουσίας. Σε τέτοιες συνθήκες, η ρητορική επίκληση του κοινωνικού συμβολαίου ή και της λαϊκής κυριαρχίας εκ μέρους των κυβερνώντων δεν είναι αρκετή για ν’ αναστείλει τη θεμελιακή κίνηση θεσμικής ανασυγκρότησης, το έργο της συντακτικής εξουσίας. Στο ανά χείρας έργο ο Κώστας Ν. Στρατηλάτης επιχειρεί ν’ ανασκευάσει σειρά διαδεδομένων αλλά εσφαλμένων πεποιθήσεων σχετικά με την πολιτική σκέψη του σημαντικότερου ίσως φιλοσόφου του Διαφωτισμού, του Ιμμάνουελ Καντ. Εστιάζοντας στα πολιτικά δοκίμια του Καντ, ο συγγραφέας αμφισβητεί τον κομβικό χαρακτήρα εννοιών όπως το “κοινωνικό συμβόλαιο” και τα “ανθρώπινα δικαιώματα”. Τα θεμέλια του δικαίου και της πολιτείας εντοπίζονται σε σειρά επιχειρημάτων και αρχών, όπως η καταστατική διασύνδεση μεταξύ δικαίου και καταναγκασμού, η “βασική αντινομία του δικαίου” και η “βιοτική ανεξαρτησία” του πολίτη, των οποίων συνδετικός ιστός είναι το ιστορικό φορτίο και το κοινωνικό ενδιαφέρον των “πρώτων αρχών” του έλλογου δικαίου. Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο συγγραφέας επιχειρεί να εντοπίσει τις ιστορικο-φιλοσοφικές διόδους που οδηγούν στο έργο του Χέγκελ και στην κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας εκ μέρους του Μαρξ. Οι ερμηνείες του έργου του Καντ δεν προσανατολίζονται σε αποκάλυψη του αυθεντικού νοήματος του κειμένου (διότι, κατά πεποίθηση του συγγραφέα, η αυθεντικότητα της ερμηνείας συνιστά υπόθεση απλώς επιστημική, επικίνδυνη όταν καθίσταται δόγμα και αυτοσκοπός). Κύρια μέριμνα του συγγραφέα είναι να ρίξει φως σε παραμελημένες πτυχές της καντιανής πολιτικής θεωρίας, με το βλέμμα στραμμένο στις ιδεολογικο-πολιτικές περιστάσεις της δικής μας εποχής και στα διάφορα ιδεολογήματα που την διατρέχουν, όπως της “συναίνεσης” ή του “τέλους της ιστορίας”.

Καταναλωτική Κουλτούρα

Οι τρόποι οργάνωσης, νοηματοδότησης και κατανόησης των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και των αντικειμένων συνιστούν την ιδιαιτερότητα της καταναλωτικής κουλτούρας. Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται τις ομιλίες και τους θεσμούς που διαμεσολαβούν τις σχέσεις αυτές, καθώς και τις κοινωνικές πρακτικές που διαπραγματεύονται και (ανα)παράγουν το νόημα των σχέσεων με τα αντικείμενα/εμπορεύματα.

Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός

“Ο μεγάλος μετασχηματισμός” πραγματεύεται την εκατονταετία 1830-1940 των ευρωπαϊκών πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων, με επίκεντρο την εδραίωση, τις παλινδρομήσεις και την κατάρρευση της οικονομίας της αγοράς.
Ο συγγραφέας, που θεωρείται από τους πρωτοπόρους της κοινωνικής και οικονομικής ανθρωπολογίας, απαντά αφ ενός στον μαρξισμό και αφ ετέρου στον οικονομισμό του φιλελευθερισμού.
Ο βαθύς ανθρωπισμός που διαπνέει το βιβλίο καταλήγει στην πάντα επίκαιρη θέση του Πολάνυι: ο άνθρωπος είναι, πρώτα απ όλα, κοινωνικό ον· η ανθρώπινη κοινωνία δεν πρέπει να γίνεται έρμαιο των μηχανιστικών κανόνων της οικονομίας της αγοράς· η οικονομία πρέπει να έχει κοινωνική θεμελίωση.

Στην Εποχή των Αδιεξόδων

Αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε τους προβληματισμούς μας σ’ αυτόν τον ενιαίο συλλογικό τόμο κειμένων που έχετε στα χέρια σας. Βιώνοντας την ταραχώδη αυτήν εποχή των διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών αδιεξόδων, θεωρήσαμε ότι οτιδήποτε συμβάλλει στην καλλιέργεια του διαλόγου είναι καλό, ταυτόχρονα δε εποικοδομητικό, καθώς η διατύπωση των επιμέρους αληθειών και απόψεων, όπως και η προσπάθεια κατανόησης της πραγματικότητας, βοηθούν στο ξεπέρασμα της επικρατούσας σύγχυσης. Βοηθούν στο ξεπέρασμα της γενικότερης “θολούρας” που οι εξελίξεις δημιούργησαν στο μυαλό των ανθρώπων, αλλά και οδηγούν σε διαφορετικές αναγνώσεις του πραγματικού, που επιτρέπουν την καταπολέμηση των μονολιθισμών και των μονοδρόμων.
Αναζητώντας την ουσία των γεγονότων και των εξελίξεων της πολύπλοκης εποχής μας και συζητώντας επί μακρόν, σκεφτήκαμε ότι είχαμε, ίσως, το χρέος, πρώτιστα απέναντι στους εαυτούς μας, να προστατέψουμε τα κείμενα που εμπεριείχαν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας από το εφήμερο της δημοσίευσης τους στον ημερήσιο Τύπο ή από την ολιγόλεπτη ανακοίνωση τους σε κάποιο ακροατήριο. Σκεφτήκαμε ότι ένα βιβλίο διατηρεί κάποια διαχρονικότητα, κι όταν αποτελεί συλλογή κειμένων, επιτρέπει τη συγκέντρωση των προβληματισμών και προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας τους από τον αναγνώστη.

Παγκοσμιοποίηση και Υπερ-νεωτερικότητα. Κοσμοπολιτισμός και Δυτική Κουλτούρα

Το έργο του καθηγητή φιλοσοφίας Ζιλ Λιποβετσκύ (γενν, 1944) έχει βαθιά σημαδέψει την ερμηνεία της νεωτερικότητας. Στο έργο του “Η εποχή του κενού” ανέδειξε τις βάσεις του σύγχρονου ατομικισμού. Έκτοτε, ερευνά τις πολλές πτυχές του ατομικισμού της εποχής μας, που χαρακτηρίζεται από την απορρύθμιση της οικονομίας, την καθιέρωση της επισφάλειας στην εργασία, την ελεύθερη παγκόσμια κίνηση των κεφαλαίων: τονίζει τη βασιλεία της μόδας, τους μετασχηματισμούς της ηθικής, τη νέα οικονομία των σχέσεων των φύλων, την εκρηκτική αύξηση της κατανάλωσης ειδών πολυτελείας, τις μεταλλάξεις της καταναλωτικής κοινωνίας, τη θέση της τέχνης στην εποχή μας. Αναλύει τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης, συμπεραίνει πως έχουμε φύγει από τη μετα-νεωτερικότητα [μετα-μοντερνισμό] και έχουμε μεταβεί στην υπερ – νεωτερικότητα [υπερ-μοντερνισμό], και περιγράφει τα χαρακτηριστικά αυτής της νέας κατάστασης.

Λόγια Ενός Επαναστατημένου

Το βιβλίο περιλαμβάνει τα κείμενα που έγραψε ο Κροπότκιν για το περιοδικό “La Revolte”. Τα συγκέντρωσε σε βιβλίο και τα εξέδωσε ο φίλος του, Ελιζέ Ρεκλύ. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
Η αναγκαιότητα της επανάστασης, Τα πολιτικά δικαιώματα, Στους νέους, Η Κομούνα του Παρισιού, Το αγροτικό ζήτημα, Η αντιπροσωπευτική κυβέρνηση, Νόμος και εξουσία, Η επαναστατική κυβέρνηση, Όλοι είμαστε σοσιαλιστές, Το εξεγερσιακό πνεύμα, Θεωρία και πράξη, Η απαλλοτρίωση.
Το βιβλίο συμπληρώνουν, ως Παραρτήματα, τρία μεταγενέστερα κείμενα του Κροπότκιν:
Πρόλογος στην ιταλική έκδοση (1904), Πρόλογος στη ρωσική έκδοση (1919) και Επίλογος στη ρωσική έκδοση (1919). Ο ρώσος πρίγκιπας Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) θεωρείται από τις μεγαλύτερες μορφές του αναρχικού κινήματος. Περιγράφει την πολυτάραχη ζωή του στο βιβλίο του “Αναμνήσεις ενός επαναστάτη”.

1 2 4
Filter by Product Authors
(π.) Καλλιανός Ν. Κωνσταντίνος
Adnan Etel
Arendt Hannah
Asseo Henriette
Bergson Henri
Chaucer Geoffrey
Debord Guy
Dostoevsky Fyodor
Dujardin Édouard
Enriquez Eugene
Forgacs Eva
Frisby David
García Calvo Agustín
Goya Francisco
Gravert Angelika
Grosz George
Haroche Claudine
Illich Ivan
Jacques Ellul
Jan Neruda
Jarry Alfred
Jean Baudrillard
Jerry Brown
Jorge Semprun
Jorn Asger
Juan Goytisolo
Kafka Franz
Karl Heinz Roth
Karl Polanyi
Kazimir Malevich
Kenneth Clark
Lasch Christopher
Lewis Mumford
Lipovetsky Gilles
Lola Olufemi
Louis-August Blanqui
Malatesta Errico
Manfred Chobot
Marc Ferro
Marcel Cohen
Marcuse Herbert
Marie-Luise Berneri
Mark Rothko
Martin Buber
Martin Jay
Mattei E. Clara
Mendelsohn Erich
Moya Castellanos Horacio
Nathalie Zaltzman
Neumann Franz
Norman Cohn
Novac Ana
P. Risal (Joseph Nehama)
Patrick Brantlinger
Paul Lafargue
Paul Virilio
Paulus Joseph Georg
Peter Gay
Peter Lehmann
Pier Paolo Pasolini
Pyotr Kropotkin
Retzer Arnold
Richard Sennett
Riesman David
Roberta Sassatelli
Russell Jacoby
Sabato Ernesto
Serge Tisseron
Shahram Khosravi
Speck Dimitri
Sumanac Brana
Thomas Bernhard
Thompson E.P.
Trakl Georg
Tzvetan Todorov
Vallejo Fernando
Weiss S. Allen
Wiesel Elie
William James
Zygmunt Bauman
Άγγελος Π. Σερέτης
Αδάμ Δράγας
Αλέκος Γρίμπας
Αλέξανδρος Γραμματικός
Αλέξανδρος Κοσματόπουλος
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Αλιπράντης Α. Χρίστος
Αναστάσιος Μαργαριτόπουλος
Ανθή Χαραλάμπη
Άννα Βιδάλη
Άννα Στεφούλη
Αντρέας Τσάκαλης
Αντώνης Ανδρουλιδάκης
Απόστολος Κιλεσσόπουλος
Απόστολος Λυκεσάς
Αργύρης Παυλιώτης
Άρης Παπάζογλου
Αριστοτελίδης Παναγής
Άρτεμις Βακαλέρη-Παναγιωτοπούλου
Αρχοντούλα Διαβάτη
Βαγγέλης Βανταράκης
Βαλεντίνη Χρ. Καμπατζά
Βασίλης Δ. Κουκορίνης
Βασίλης Τομανάς
Βασιλική Νευροκοπλή
Βασιλική Στεργίου
Βασιλόπουλος Π. Περικλής
Βίκυ Δράκου
Βίκυ Φαλάρα
Βίλλη Στελλάκου
Γεωργία Βλάσση
Γεωργία-Ειρήνη Κύρου
Γεωργιάδης Πόλυς
Γεωργιλάς Αθανάσιος
Γεώργιος Χατζηκωνσταντίνου
Γιάννης Γ. Μασμανίδης
Γιάννης Ζήκας
Γιάννης Καισαρίδης
Γιώργος Λεπενιώτης
Γιώργος Φαρσακίδης
Γιώργος Χουρμουζιάδης
Γιώτα Κραβαρίτου
Γλαύκη Γκότση
Γούτας Παναγιώτης
Δέσποινα Θ. Ξιφιλίδου
Δέσποινα Λέφα
Δήμητρα Ε. Παπουτσάκη
Δημήτρης Ζάβρας
Δημήτρης Κόκορης
Δημήτρης Λάλλας
Δημήτρης Τζελέπης
Δημήτρης Τσινικόπουλος
Δημοτζίκη Φωτεινή
Διονύσης Στεργιούλας
Διονύσιος Βάγιας
Έλενα Ψαραλίδου
Εμμανουηλίδου Άννα
Έρη Κασίμη
Ευανθία Τσιούκαρη
Ευστράτιος Τζαμπαλάτης
Ζαφειρία Τζίντζα
Ζηνοβία Σαπουνά
Ζήσης Παπαδημητρίου
Ζήσης Σαρίκας
Ζωή Καλαφάτη
Ζωή Καραπατάκη
Ζωή Χατζησταύρου
Θεοκλής Καρανέλης
Θωμάς Κοροβίνης
Ι. Π. Βογιατζής
Ίβυκος Κ.
Ιγνάτης Χουβαρδάς
Ιορδάνης Στυλίδης
Ιωάννης Δρακιώτης
Κατερίνα Τσιάνα-Πανταζίδου
Κατερίνα Φιλίππου-Ρόδη
Κέλλυ Πάλλα
Κοσμάς Σπυρίδων
Κωνσταντίνος Μοσχόπουλος
Κωνσταντίνος Παυλίτσας
Κωνσταντίνος-Καισάριος Δαπόντες
Κώστας Λάμπος
Κώστας Ν. Στρατηλάτης
Κώστας Τομανάς
Λαμπελέ Φούλα
Λένα Καλαϊτζή-Οφλίδη
Λέτσιου Στυλιανή
Μάγδα Χρυσοστομίδου
Μαίρη Κοτσελίδου
Μάκης Αγγελόπουλος
Μανόλης Λανάρης
Μάνος Νικολάου
Μάρα Βδοκιά
Μαρία Ιατρού
Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου
Μαρία Πάλλα
Μαρία Σαλαχώρα
Μαρία Σέκιου
Μαρία Τσιρωνά
Μαρίνος Παπαμαρινούδης
Μάριος Πουρκός
Μάρκος Καραγιάννος
Μιχαηλίδης Τάσος
Μιχάλης Ανεζίρης
Μιχάλης Αρβανίτης
Μιχάλης Σακελλαρίου
Μουρουζίδης Παύλος
Μπαλής Στέφανος
Μωυσής Μιχαήλ Μπουρλάς
Νικόλαος Μουτσόπουλος
Νικόλαος Μπινιάρης
Νικολάου-Βαλιούλη Σίσσυ
Νικόλας Γκιμπιρίτης
Νίκος Αργυρόπουλος
Νίκος Ηλιόπουλος
Νίκος Τακόλας
Νίκος Τζ. Σέργης
Νιρβάνας Παύλος
Ξενοφών Α. Κοκόλης
Ξενοφών Μαυραγάνης
Όλγα Κοτσελίδου
Ορφέας Λεοντίου
Οφλίδης Σίμος
Παλάσκας Γ. Σωτήρης
Πόταρη Σοφία
Σγουρός Στέλιος
Σερμέτης Τριαντάφυλλος
Σιδηροπούλου-Φαντίδου Φρειδερίκη
Σουφλέρης Σταμάτης
Σπανούλη Ρίτα
Συλλογικό
Τραπεζανλίδης Σωτήρης
Τριανταφυλλίδης Παύλος
Τσολάκης Χρίστος
Φλόκα Χριστίνα