Pyotr Kropotkin

Ο ρώσος πρίγκιπας Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν (Μόσχα, 1842 - Ντμιτρόφ, 1921), γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, ξεκίνησε από υπασπιστής του τσάρου και εξελίχθηκε σε έναν από τους πατέρες του αναρχισμού. Υπηρέτησε ως αξιωματικός του ρωσικού στρατού στη Σιβηρία (κάνοντας παράλληλα γεωλογικές και βιολογικές παρατηρήσεις) και αργότερα φυλακίστηκε για τις ιδέες του στο φοβερό φρούριο Πετροπαβλόσκ. Δραπέτευσε από τη φυλακή και διέφυγε στη Νορβηγία και κατόπιν στην Αγγλία, όπου εγκαταστάθηκε μέχρι τη Ρωσική Επανάσταση του 1917. Στο μεταξύ ταξίδεψε στη Ελβετία και τη Γαλλία (όπου φυλακίστηκε πάλι), για να αγωνιστεί για τη διάδοση του αναρχισμού και την οργάνωση του αναρχικού κινήματος. Επέστεψε στη Ρωσία το 1918, αρχικά στην Πετρούπολη· αλλά έπειτα από συμβουλή των γιατρών του, εγκαταστάθηκε στο κτήμα του στο Ντιμιτρόφ της κεντρικής Ρωσίας (60 χιλιόμετρα βόρεια της Μόσχας) όπου και έμεινε μέχρι το θάνατό του το 1921. Η κηδεία του ήταν η τελευταία μεγάλη διαδήλωση των αναρχικών στη Ρωσία (λίγο πριν, είχε αρχίσει η καταδίωξη και η εξόντωσή τους από τους μπολσεβίκους).

Author's books

Αγροί, Εργοστάσια, Εργαστήρια

Ο ρώσος πρίγκιπας Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) ήταν από τους γνωστότερους αναρχικούς του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Από υπασπιστής του τσάρου κατέληξε στη φυλακή. Δραπέτευσε από εκεί και έζησε στην Αμερική, στην Ελβετία, στη Γαλλία και στην Αγγλία. Επέστρεψε στη Ρωσία μετά την Ρωσική επανάσταση του 1917 και πέθανε εκεί.
Τα έργα του, που πραγματεύονται θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα, καλύπτουν όλο το επιστητό και διαβάστηκαν και διαβάζονται από αναρχικούς και μη σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα κείμενα του βιβλίου εμφανίστηκαν σαν μία σειρά άρθρων που δημοσιεύτηκαν από το 1888 μέχρι το 1890.

Αναμνήσεις Ενός Επαναστάτη

Το βιβλίο του Κροπότκιν αποτελεί την κοινωνική ιστορία μίας ολόκληρης εποχής. Ο συγγραφέας μάς αφηγείται πώς ένας πρίγκιπας και υπασπιστής του τσάρου έφτασε να γίνει επαναστάτης και αναρχικός.

Ηθική

Ο κλασικός αναρχισμός υπερασπίζεται μαχητικά ένα ιδεώδες ελευθερίας που δεν συνεπάγεται την ελευθερία του ατόμου να κάνει ό,τι θέλει, αδιαφορώντας για το κοινωνικό σύνολο, αλλά προϋποθέτει μάλλον μιαν ελευθερία που ρυθμίζεται από την ηθικότητα, που αναγνωρίζει και τηρεί τις επιταγές μιας ηθικής της συνεργασίας, της αλληλοβοήθειας και της δικαιοσύνης. Οι κλασικοί θεωρητικοί του αναρχισμού αποδέχονται γενικά την ύπαρξη ενός αντικειμενικού ηθικού νόμου, που είναι κατά κάποιο τρόπο εγγενής στη φύση ή μπορεί να αναχθεί σ’ αυτήν. Η υπόθεση ενός φυσικού ηθικού νόμου υποστυλώνει την πεποίθησή τους ότι είναι δυνατόν να εδραιωθεί μια νέα ανώτερη ηθική τάξη πραγμάτων ελευθερίας και δικαιοσύνης, χωρίς τον καταναγκασμό του κράτους και τα δεσμά της θρησκείας ή της μεταφυσικής. Στην “Ηθική” ο Κροπότκιν οραματίζεται μιαν ηθική πρόοδο του ανθρώπινου γένους, που θα γίνει δυνατή χάρη στην ανάπτυξη των φυσικών και κοινωνικών επιστημών. […] Η νέα σύλληψη των θεμελιωδών αρχών της ηθικής που προτείνει ο “αναρχικός πρίγκιπας” βρίσκει στον Δαρβίνο τον μεγάλο της πρόδρομο. […] Στην “Καταγωγή του ανθρώπου” ο Δαρβίνος έδειξε ότι ο πόλεμος στη φύση περιορίζεται κυρίως σε αγώνα μεταξύ διαφορετικών ειδών, ενώ μέσα στο ίδιο είδος η πρακτική της αλληλοβοήθειας είναι ο κανόνας. Πάνω σ’ αυτό το στέρεο θεμέλιο της αλληλοβοήθειας μπορεί να ανεγερθεί ολόκληρο το οικοδόμημα μιας νέας ηθικής του αλτρουισμού, της δικαιοσύνης και της ισοτιμίας, που θα έχει διαρρήξει οριστικά τους δεσμούς της με τη θεολογία και τη μεταφυσική”. (Θανάσης Γιαλκέτσης, Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 7/8/2007)

Λόγια Ενός Επαναστατημένου

Το βιβλίο περιλαμβάνει τα κείμενα που έγραψε ο Κροπότκιν για το περιοδικό “La Revolte”. Τα συγκέντρωσε σε βιβλίο και τα εξέδωσε ο φίλος του, Ελιζέ Ρεκλύ. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
Η αναγκαιότητα της επανάστασης, Τα πολιτικά δικαιώματα, Στους νέους, Η Κομούνα του Παρισιού, Το αγροτικό ζήτημα, Η αντιπροσωπευτική κυβέρνηση, Νόμος και εξουσία, Η επαναστατική κυβέρνηση, Όλοι είμαστε σοσιαλιστές, Το εξεγερσιακό πνεύμα, Θεωρία και πράξη, Η απαλλοτρίωση.
Το βιβλίο συμπληρώνουν, ως Παραρτήματα, τρία μεταγενέστερα κείμενα του Κροπότκιν:
Πρόλογος στην ιταλική έκδοση (1904), Πρόλογος στη ρωσική έκδοση (1919) και Επίλογος στη ρωσική έκδοση (1919). Ο ρώσος πρίγκιπας Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) θεωρείται από τις μεγαλύτερες μορφές του αναρχικού κινήματος. Περιγράφει την πολυτάραχη ζωή του στο βιβλίο του “Αναμνήσεις ενός επαναστάτη”.

Ψωμί κι Ελευθερία

Ο ρώσος πρίγκιπας Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) ήταν από τους γνωστότερους αναρχικούς του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Από υπασπιστής του τσάρου κατέληξε στη φυλακή για τις ιδέες του. Δραπέτευσε και έζησε στην Αμερική, στην Ελβετία, στη Γαλλία και στην Αγγλία. Επέστρεψε στη Ρωσία μετά την Επανάσταση του 1917, άσκησε κριτική στο καθεστώς των μπολσεβίκων και πέθανε εκεί. Η κηδεία του ήταν η τελευταία δημόσια συνάθροιση των αναρχικών στη Ρωσία.
Το προηγούμενο έργο του Κροπότκιν, Λόγια ενός επαναστατημένου, ασκούσε κυρίως σφοδρή κριτική στην αστική κοινωνία, που είναι συγχρόνως πολύ άγρια και πολύ διεφθαρμένη, και καλούσε τους επαναστάτες να κινητοποιηθούν ενάντια στο κράτος και στο καπιταλιστικό καθεστώς. Το ανά χείρας έργο, που αποτελεί συνέχεια του έργου Λόγια ενός επαναστατημένου, έχει πιο ειρηνική χροιά. Απευθύνεται στους ανθρώπους καλής θέλησης που επιθυμούν τίμια να συνεργαστούν στον κοινωνικό μετασχηματισμό και τους εκθέτει τις μεγάλες τάσεις των φάσεων της μελλοντικής ιστορίας που θα μας επιτρέψουν να συγκροτήσουμε επιτέλους την ανθρώπινη οικογένεια πάνω στα ερείπια των τραπεζών και των κρατών.
Ο τίτλος του βιβλίου, Ψωμί και ελευθερία ή Πώς να κερδίζουμε το ψωμί μας, πρέπει να γίνει κατανοητός με την ευρύτερη έννοια, γιατί “ο άνθρωπος δεν ζει μόνο με ψωμί” (ουκ επ’ άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος). Σε μια εποχή που οι γενναιόδωροι και οι γενναίοι επιχειρούν να μετασχηματίσουν το ιδεώδες τους της κοινωνικής δικαιοσύνης σε ζώσα πραγματικότητα, η φιλοδοξία μας δεν εξικνείται στο να κατακτήσουμε το ψωμί, το κρασί και το αλάτι μας. Πρέπει να κατακτήσουμε και όλα όσα είναι αναγκαία ή απλώς χρήσιμα για να ζούμε άνετα· χρειάζεται να μπορούμε να εξασφαλίσουμε σε όλους την πλήρη ικανοποίηση των αναγκών και των απολαύσεων. Όσο δεν θα έχουμε κάνει αυτήν την πρώτη “κατάκτηση”, όσο θα υπάρχουν “μεταξύ μας φτωχοί”, είναι πικρή κοροϊδία να ονομάζουμε “κοινωνία” αυτό το σύνολο ανθρώπων που αλληλομισούνται και αλληλοκαταστρέφονται όπως τα άγρια θηρία σε μια αρένα.