Τσολάκης Χρίστος

Ο Χρίστος Τσολάκης (Σκοτεινά Πιερίας, 30 Ιανουαρίου 1935 - Θεσσαλονίκη, 30 Ιουλίου 2012) ήταν ένας από τους κορυφαίους Έλληνες φιλόλογους και παιδαγωγούς. Επί 12 συνεχή χρόνια (τη δεκαετία του 1990) πραγματοποίησε σειρά εκπομπών στο ραδιοφωνικό σταθμό 9.58 της ΕΤ-3, με τίτλο «Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», που κυκλοφορούν σε πέντε τόμους από τις εκδόσεις «Νησίδες».

Author's books

Τη Γλώσσα μου Έδωσαν Ελληνική – Δεύτερος Τόμος

«Ποιος είναι, κύριε Τσολάκη, ο δρόμος προς το Δίκαιο λόγο, όπως τον χαρακτηρίζετε, που θα δώσει τη λύση στα σημερινά προβλήματα;»
– Ο δρόμος του ελληνικού λόγου που οδηγεί στην ελευθερία, στην πρώτη ανθρώπινη ελευθερία, όπως τη δίδαξε ο πρώτος ελεύθερος ποιητής, ο Έλληνας Αισχύλος, στην προμηθεϊκή του τριλογία. Είναι ο μόνος που μπορεί να βγάλει την ανθρωπότητα από τα σημερινά της αδιέξοδα. Και αν δεν το πραγματώσει ο σημερινός ελληνισμός, θα το επιδιώξει μόνη της η ανθρωπότητα, όταν θα έχει ξεπεράσει την ύβρη της μηχανής και της ύλης, που την έχουν παγιδέψει. Είναι ανάγκη η λεγόμενη πολιτισμένη ανθρωπότητα να σκεφθεί όρους και αρχές με κριτήρια την ευτυχία του ανθρώπου και όχι του ανθρώπου-μηχανή στην υπηρεσία των μεγάλων συμφερόντων. Η πορεία όμως προς τον αληθινό πολιτισμό των ελεύθερων ανθρώπων και όχι προς τον «πολιτισμό» των λιγότερο ή περισσότερο καταρτισμένων γιγάντων ή νάνων της τεχνολογίας, είναι ανάγκη σε αυτό το πνεύμα του ελληνικού, δηλαδή του πρώτου ευρωπαϊκού λόγου της ελευθερίας, να θεμελιωθεί. […] Και δεν ξέρω τίποτε δυνατότερο από τον ελεύθερο άνθρωπο…

Τη Γλώσσα μου Έδωσαν Ελληνική – Πρώτος Τόμος

Γλώσσα είμαι εγώ. Γλώσσα είσαι εσύ. Γλώσσα είναι ο κόσμος. Γλώσσα είναι ό,τι κάνει ο κόσμος. Γλώσσα είναι η αγάπη και ο πόνος. Γλώσσα είναι το ντύσιμο, η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες, η ανταπόκριση. Γλώσσα είναι να φαντάζεσαι, να σχεδιάζεις, να δημιουργείς, να καταστρέφεις. Γλώσσα είναι ο έλεγχος και η πειθώ. Γλώσσα είναι η επικοινωνία. Γλώσσα είναι το μεγάλωμα. Γλώσσα είμαι εγώ. (Μπέρτολτ Μπρεχτ)
Γλώσσα δεν είναι, καθώς φαντάζονται κάποιοι, αράδιασμα από λέξεις, τύπους και κανόνες, όπως αναγράφονται σε λεξικά και γραμματικές… παρά η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου, κύμα ζωής, άνοιγμα και επαφή ψυχών, ανταλλαγή αισθημάτων και σκέψεων μέσα σε συνομιλία, ερώτηση και απόκριση, άρνηση και κατάφαση, προσταγή, απαγόρευση και παράκληση, μικροεπεισόδια, πεζότητες και ταπεινότητες της καθημερινής ζωής και έξαρση και κατάνυξη, τραγούδι και κλάμα, χαρά και καημός, τρικυμία και γαλήνη, αγάπη και πάθος, αγωνία και κατάρα, επιστήμη και ζωή, σκέψη, ενατένιση της μοίρας και φιλοσοφία – όλα αυτά είναι γλώσσα ατομική και εθνική. Γλώσσα είναι ολόκληρος ο λαός, λέει ένα φλαμανδικό ρητό.

Τη Γλώσσα μου Έδωσαν Ελληνική – Τρίτος Τόμος

Για ποια Ευρώπη μιλούμε; Μιλούμε για μια Ευρώπη της οικονομίας, της τεχνολογίας, της εξυπηρέτησης των μεγάλων συμφερόντων ή για μια Ευρώπη της παιδείας και της ευτυχίας των λαών; Νομίζω ότι τη δεύτερη Ευρώπη ονειρευόμαστε. Οραματιζόμαστε μιαν Ευρώπη, η οποία θα σέβεται τους λαούς της και τους πολιτισμούς της, και, φυσικά, και τις γλώσσες τους, αφού οι γλώσσες είναι φορείς πολιτισμών. Άλλωστε, αρχίζει να φτάνει στ’ αυτιά μας η μυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονότων. Την ακούν κιόλας οι «σοφοί», θα έλεγε ο Καβάφης, «και την προσέχουν ευλαβείς». Ας την ακούσουν, επιτέλους εκείνοι στους οποίους ο ελληνικός λαός εμπιστεύθηκε τις τύχες του. Ας την ακούσει και κάθε Έλληνας και κάθε Ελληνίδα που έχουν διαπιστευθεί στην Ενωμένη Ευρώπη. Και προπάντων ας μάθουν ότι με τα ξόβεργα πιάνεις τα πουλιά, δεν πιάνεις όμως το κελαηδητό τους. Κι οι γλώσσες είναι τα κελαηδητά των λαών, όπως τα κελαηδητά είναι οι γλώσσες των πουλιών. Ας αφήσουμε λαούς και πουλιά στις γλώσσες τους και στα κελαηδητά τους. Έτσι μόνο θα αναδύονται οι συμφωνίες και οι συναυλίες των πολιτισμών. Αλλιώς θα ‘ρθει καιρός που στην Ευρώπη της αποστράπτουσας τεχνολογίας θα μυνιρίζει ένα μόνο πουλί, ο γκιόνης που μονότονα θα γυρεύει τα χαμένα αδέλφια του.